01 Nis “Nisan” NerdenGeliyo?
Şimdi bugün 1 Nisan olduğu için "şaka"nın nereden geldiğini yazmak hoş olurdu ama her ayın ilk günü o ayın isminin nereden geldiğini yazmakla mükellefiz. Maalesef bu işin şakası yok...
“Arkeoloji” NerdenGeliyo?
Kendi gezilerinden çektiği görselerle sunduğu tarih yazılarını biz büyük bir keyifle okuyoruz. Koç Üniversite’sinde Tarih, Arkeoloji ve Sanat Ta
20 Ağustos, 2017
“Fikir” NerdenGeliyo?
Fikirle yatıp kalkan, Serdesin reklam ajansının baş fikir esnafı dostumuz Serhat Bayram’a hangi kelimeyi sorabilirdik!? Tabii ki “Fikir” NerdenGeliyo?
13 Ağustos, 2017
“Seyahat” NerdenGeliyo?
Evde yoklarsa nerdeler? Tabii ki seyahatteler! 3. geleneksel pazar sohbetlerimizde yine bir seyahatten bildiren sevgili gezgin dostumuz Deniz ErayR
06 Ağustos, 2017
“Ebru” NerdenGeliyo?
“Büyüleyici bir Türk sanatı olan “ebru”nun hem deyim olarak hem de gerçekten kitabını yazmış, bu geleneği özen ve tutkuyla yaşatan, öğreten sayg
30 Temmuz, 2017
“Hekim” NerdenGeliyo?
Sosyal medyada onu her gördüğümüzde bize “keşke öğrencisi olmak için tıp okusaydık” dedirten değerli Prof. Dr. Erbuğ Keskin’i, Nerde
23 Temmuz, 2017
Son Yazılar
-
-
“Piyasa” NerdenGeliyo?
09 Şubat, 2021 -
“Yavuz” NerdenGeliyo?
05 Şubat, 2021
31 Mar “Karavan” NerdenGeliyo?”
Hiç karavan yolculuğu yaptınız mı? Vallahi bizden de yapan yok ama dünyanın en heyecanlı, en maceraperest deneyimi gibi durmuyor mu? Evini sırtında taşıyan kaplumbağa misali, dere tepe dinlemeden gezegeni karadan karavanlamak...
30 Mar “Papirüs” NerdenGeliyo?
Hayat bilgisi dersinde öğrenilen ilk tuhaf kelimelerdendir "papirüs". Önce Sümerler çiviyle taşa yazar, sonra kil tabletler belirir ve ardından M.Ö. 2500 civarında Antik Mısırlılar kağıda benzeyen ilk yazı aracı, "papirüs"ü kullanmaya başlar. "Papirüs"ün ismi size bir yerden tanıdık geliyor mu? Şöyle Avrupa'nın en batısına doğru uzatsak ipucunu?...
29 Mar “Keyfekeder” NerdenGeliyo?
Bugünkü kelimemiz de "keyfekeder" olsun dedik. Neden mi? Hiç...
28 Mar “Aslan” NerdenGeliyo?
Avcı toplayıcı bir insansınız. Ormanda keyifli keyifli böğürtlen toplarken karşınıza sizin üç katınız bir kedi çıkıyor. Yeleyle kaplı kafası gövdenize, patileri de sizin kafanıza denk. Kaçmadan önce ilk tepkiniz -ve muhtemelen son sözleriniz- ne olurdu? "Asss...
27 Mar “Spekülasyon” NerdenGeliyo?
Ya bırakın bunlar hep spekülasyon...
26 Mar “Soytarı” NerdenGeliyo?
Hiç "soytarmak" diye bir kelime duydunuz mu? Hani bazen "bak hemen soytardı", "soytarma!" falan deriz, birisi çok cıvıdığında ya da gülünçleştiğinde. Nasıl ki "başarmak" fiili "başarı"yı vermiş, "soytarmak" fiili de "soytarı"yı vermiş olsa gerek, değil mi? Aslında değil. "Soytarmak" Türkçe'de hiçbir zaman varolmayıp, "soytarı" kelimesinden uydurulmuş bir...
25 Mar “Yeşil” NerdenGeliyo?
Var mı "yeşil"den daha canlı renk? Var. Kırmızı var, turuncu var, hatta sarı var. Ama en "yaşayan" renk hangisi dersek, kim yenebilir yeşili? Tüm doğa yeşil. Yeşilin olduğu yerde yaşam, yaşamın olduğu yerde yeşil var. Tevekeli değil, Eski Türkçe "yaş" kelimesi hem doğduğumuzdan içinde bulunduğumuz ana kadar...
24 Mar “Meşgale” NerdenGeliyo?
Kendinize "meşgale" edindiğiniz bir şeyler var mı? Mesela biz bugün "meşgale" kelimesinin nereden geldiğini siz sevgili okurlarımıza aktarmayı "meşgale" edindik. Merakımızı paylaşıp bu satırları okuduğunuza göre evet, sizin de an itibarıyla bir "meşgale"niz var! Dikkat ederseniz "meşgale" dilimizde işten, meslekten ziyade böyle keyfi, boş vakit dolduran "uğraşı"ları, "aktivite"leri ifade...
23 Mar “İllüstrasyon” NerdenGeliyo?
"Bana mutluluğun resmini yapabilir misin Abidin?" Nazım Hikmet bu meşhur sorusuyla, Abidin Dino'ya zorlu bir "illüstrasyon" siparişi vermiş aslında. Bir kavramın, metnin ya da projenin çizime dökülmüş haline "illüstrasyon" diyoruz. Türkçe karşılığı ise "resimleme" ya da "canlandırma". Fransızca "illustration" kelimesinin dilimize girmiş hali olan "illüstrasyon" aslında tek "L"...
22 Mar “Çiftçi” NerdenGeliyo?
Ali Baba'nın bir çiftliği varsa, çiftliğinde öküzleri varsa, möö möö diye bağırıyorlarsa, kaç öküz vardır çiftliğinde Ali Baba'nın? En az iki. Çünkü "çiftçi" kelimesinin içindeki "çift", Farsça'da "iki şeyin biri" anlamına gelen "cuft" kelimesinden gelmiş. Aynı zamanda da toprak sürerken "çift koşulan" öküzleri, eşekleri, tarımda bizim yükümüzü...
21 Mar “Kısmet” NerdenGeliyo?
Sizce bu işin sonu ne olur? Kısmet...
20 Mar “Paranoyak” NerdenGeliyo?
"Paranoyak olduğum, takip edilmediğim anlamına gelmez." Ne denir şimdi buna? Haklı bir "paranoya". Yunanca'da "zihinsel bozukluk, delilik" anlamına gelen "paranoya" iki kelimeden oluşuyor: "yanında, ötesinde" anlamlarındaki "para" (bkz: paralel, parazit, parantez) ve "zihin" anlamındaki "noos". Kelimenin sıfat hali olan "paranoyak" da bu durumda "aklını yitirmiş" gibi...
19 Mar “Mazbut” NerdenGeliyo?
"Mazbut aile kızı" diye bir kalıp vardır hani. Ne ola ki bu "mazbut"? Yani şimdi burada kız mı "mazbut" yoksa aile mi? Mazbut bir ailenin yelloz kızı için de kullanabiliyor muyuz bu kalıbı? Bilemiyoruz. Arapça'dan ithal "mazbut" kelimesinin içinde "zabıt" var. "El altında, kontrol altında tutmak"...
17 Mar “Pisuvar” NerdenGeliyo?
"Pisuvar" son derece işlevsel bir icat. Hem erkeklerin hızlı bir şekilde ihtiyaç gidermelerini sağlar, hem de kadınları yanlış tuvalete girdikleri anda uyarır.* Kadınlar tuvaleti sırasındaki yoğunluk genelde makyaja, oyalanmaya yorulur ama pisuvarsızlık da dert. Zira pisuvar tuvaletin ikinci şeridi, üçüncü köprüsü, Avrasya Tüneli'dir. Pisuvar, laboratuvar, konservatuvar...
16 Mar “Çapkın” NerdenGeliyo?
Laf aramızda, "çapkın" bir insan mısınızdır? Ya da en azından, hiç çapkınlık yapmışlığınız var mı? Zor soru tabii bizim memlekette. Şimdi "evet" deseniz, omuzlar üstünde havaya atılabileceğiniz gibi, yerin dibine de sokulabilirsiniz. Cinsiyetiniz, medeni haliniz, yaşınız, geldiğiniz sosyal çevre gibi bir sürü değişken var "çapkın"lığınızı yargılayan. "Çapkın"dan ne...
15 Mar “Peşkeş” NerdenGeliyo?
Size hiç kara kaş kara gözünüz için para verdiler mi? Ya da sit alanı, tarihi eser? Peki ya doğal kaynak? Mevki bile mi vermediler? Vah yazık...
14 Mar “Doktor” NerdenGeliyo?
Ailenizde veya yakınınızda "doktor" var mı? Ya da belki bizzat doktorsunuzdur. O zaman niye konuşuyoruz zaten...
13 Mar “Girdap” NerdenGeliyo?
Rahmetli Barış Manço'nun "7'den 77'ye" programındaki efsanevi Ekvator testini hatırlayanlar var mı: Barış Abimiz, Ekvator çizgisinin hemen güneyinde durup, bir kabın dibindeki delikten suyu boşalttığında, kaptan azalan su saat yönünün tersine dönüyordu. Birkaç metre öteye, Ekvator çizgisinin kuzeyine geçtiğinde ise, saat yönüne çevriliyordu kaptaki "girdap". Teknelerin...
12 Mar “Yazı Tura” NerdenGeliyo?
İnsanlar paranın icadından önce nasıl karar veriyorlardı acaba: A mı B mi? Öyle mi olsun böyle mi? Seçmek bazen ne kadar zor...
11 Mar “Mağaza” NerdenGeliyo?
"Mağaza" kelimesiyle akraba olanı bulunuz: a) Mağara b) Magazin c) Maazallah d) Mahzen. Kafanızı daha da karıştırmak için bir de ipucu verelim: Sorunun birden çok doğru cevabı olabilir. Görünen o ki "mağaza"yı Yunanca'da "ambar, gemi deposu" anlamına gelen "magazí" kelimesinden yamultmuşuz. Yunanlar da bu kelimeyi Venediklilerin "magazín"inden...