“Çapkın” NerdenGeliyo?
Laf aramızda, “çapkın” bir insan mısınızdır? Ya da en azından, hiç çapkınlık yapmışlığınız var mı?
Zor soru tabii bizim memlekette. Şimdi “evet” deseniz, omuzlar üstünde havaya atılabileceğiniz gibi, yerin dibine de sokulabilirsiniz. Cinsiyetiniz, medeni haliniz, yaşınız, geldiğiniz sosyal çevre gibi bir sürü değişken var “çapkın“lığınızı yargılayan.
“Çapkın“dan ne anladığımız da önemli tabii. Onun da “flörtöz“den tutun, “azgın teke“ye kadar yolu var. Bir de “hızlı çapkın“* vardır mesela: “Milli Çapkın” ünvanıyla tanınan rahmetli Süha Özgermi’nin haberleriyle büyümüş, çapkınlığı bir spor dalı sanan bir nesil de var yurdumuzda.
Çok da hatalı sayılmazlar çünkü “çapkın” kelimesindeki Eski Türkçe “çap” kökü, “atı koşturmak, koşmak, akın etmek” anlamlarına geliyor. Nasıl ki “şaşkın” şaşıyor, “aşkın” aşıyor, “sapkın” sapıyor; “çapkın” da çapan, koşan, at koşturan kişi oluyor.
Eski Türkçe metinlerde “çapkın” sıfatı hızlı atlar için de kullanılmış. (görsel: giphy.com)
Yani bizim “çapkın” bir nevi “kadın peşinde koşan erkek” demek aslında. Sadece ataerkil kültürümüzün dayatması olduğundan değil. Doğa genelinde eşleşirken erkekler koşup yarıştığı, dişiler seçtiği için. Vallahi Darwin’in yalancısıyız.
Bizim türümüzde de, her türlü kadın** düşmanlığına, aşağılanmasına rağmen özünde dişi seçer çiftini. Sağlıklı bir toplum için sanki doğrusu da bu; kadının eşini seçemediği toplumların durumu ortada! Zira erkeklerin koşturmaktan sağlıklı düşünecek hali pek kalmıyor mu ne? 😉🐎
*”Hızlı çapkın” bu durumda totolojik (kendini tekrar eden) bir tabir olmuyor mu? Belki. Ama evrim çerçevesinde tüm erkekler “çapkın” yani “koşucu” ise, bu durumda “hızlı çapkın” da çok fazla koşan oluyor?!
**Bkz: “Kadın” NerdenGeliyo?
***Tuncer Gülensoy sözlüğüne göre “çap” aynı zamanda “yüzmek” anlamına; “çapkın” da “oynak, hırsız” anlamına geliyor.
****Bizi “çapkın” peşinde koşturan sevgili okurumuz Çiğdem Usta’ya teşekkürlerimizle!