Kendi gezilerinden çektiği görselerle sunduğu tarih yazılarını biz büyük bir keyifle okuyoruz. Koç Üniversite’sinde Tarih, Arkeoloji ve Sanat Ta
İpek Dupont
Fikirle yatıp kalkan, Serdesin reklam ajansının baş fikir esnafı dostumuz Serhat Bayram’a hangi kelimeyi sorabilirdik!? Tabii ki “Fikir” NerdenGeliyo?
Yiğit Hadi İrde
Evde yoklarsa nerdeler? Tabii ki seyahatteler! 3. geleneksel pazar sohbetlerimizde yine bir seyahatten bildiren sevgili gezgin dostumuz Deniz ErayR
Yiğit Hadi İrde
“Büyüleyici bir Türk sanatı olan “ebru”nun hem deyim olarak hem de gerçekten kitabını yazmış, bu geleneği özen ve tutkuyla yaşatan, öğreten sayg
Yiğit Hadi İrde
Sosyal medyada onu her gördüğümüzde bize “keşke öğrencisi olmak için tıp okusaydık” dedirten değerli Prof. Dr. Erbuğ Keskin’i, Nerde
Yiğit Hadi İrde
Nereden geldiğini merak ettiğiniz ve sitemizde bulamadığınız kelimeleri bize sipariş ederseniz memnun oluruz.
Kulağın pasını attıran klarnetin ses karakteri, adında saklı. Fransızca "clarinette" (okunuşu: klarinet) kelimesinden devşirdiğimiz "klarnet"in kaynağında, bir Orta Çağ trompeti olan "clarion" var. Kimi kaynaklarda "clarino" olarak da geçen bu kelime, yüksek ve berrak ses karakterini yansıtmış. "Clarinette" de ismen, "clarino"nun küçüğü oluyor. 1700'lerde Denner adlı bir...
Değerli taş dünyasının ağırlık birimi "karat" ne kadar ağır, biliyor musunuz? Bir karat, 0,2 grama eşit. Fakat bu birim ortaya çıktığında elektronik tartılar yokmuş tabii...
Bugün NerdenGeliyo’da güzel yeniliklerin doğumunu kutluyoruz! Bu vesileyle klavyeyi ele geçirdim ve günün kelimesini ben, görselci İpek yazıyorum. Uzun zamandır okurlarımızın talepleri doğrultusunda özel isimlerin kökenlerini araştırmaya ve paylaşmaya bugün başlıyoruz. Ve ilk özel ismimiz, benim çok sevdiğim « Yiğit ». Eski Türkçe'de"yigit" olan kelimenin kaynağında "iyi",...
"Seksen" kelimesinin içinde "sekmek"yok, "seks"de yok, "sekiz" kelimesi var. "Seksen"in eski hali "seksön" desek, içindeki ikinci kelimeyi de tahmin edebilir misiniz?...
"Harita" kelimesini sorsanız, herhalde doğudan geliyor diye tahmin ederdik ama kaynak dil Yunancaymış! Kaynak kelimenin "kağıt, rulo halinde evrak" anlamına gelen "khartis" olduğunu okuyunca, taşlar yerine oturmaya başladı: Haritanın Fransızcası “carte”, İtalyancası “carta” ve İngilizcede "pano, şema, liste"yi anlatan “chart” kelimesi...
Jiklet, çiklet, ciklet...
Gündeme güm diye düşen "tanzim satış"...
"Muzip" sizce ne cins bir şakacı? Masum mu, şeytani mi? TDK onu "takılgan" diye Türkçeleştirmiş ama "muzip" kelimesinin içinde "azap" var. Kaynak, Arapçada "engel oldu, sıkıntı verdi" anlamındaki "ˁaḏaba" fiili. Sadece azap veren değil "muzip". Şemseddin Sami'nin 1900 tarihli sözlüğünde dediği gibi, "eğlenmek içün azap veren" kişi....
"Efenim bendeniz...
Dilek neden "tutulur"? Tutmazsak ağzımızdan çıkıverir, duyulur, tılsımı bozulur diye olsa gerek...
"Gökdelen" kelimesinin nereden geldiği çok net, değil mi? "Gök" Türkçe, "delmek" fiili de Türkçe, haliyle "gökdelen" de "göğü delecek kadar yüksek bina" demek. Fakat kelimenin aslı İngilizcedeki "skyscraper" çünkü kavram 1884 yılında, Şikago ABD'de inşa edilen Home Insurance* binası ile doğmuş. Sadece 10 katlı olan, takviyeyle 55m...
Hediye almayı, vermeyi sever misiniz? İlginçtir ki "hediye" kelimesi "hidayet" ile aynı kökten geliyor. İkisi de Arapçada "önde gitti, yol gösterdi" anlamındaki "hadaa" fiilinden türemiş. Bildiğiniz gibi "hidayet" doğru yol, doğru yolu bulma demek. Aynı kökten gelen "mehdi" o yolu göstereni anlatmış, Allah'ın isimlerinden biri...
Destuuuuur! Destursuz mu yazmamalıyız, düstursuz mu? Farsçadan gelen "destur" kelimesinin içinde "el" anlamındaki "dest" var. Hani "abdest", "destek" ve "deste" kelimelerinde de rastladığımız...
"Lavabo" elimizi yüzümüzü yıkadığımız malum su teknesi. Bir de tuvalet, hela kelimelerinin kibarcası. Hani restoranda, misafirlikte "lavabo ne tarafta?" denir ya, "sadece elimi yıkayacağım yanlış anlamayın" der gibi...
Son günlerde gündemde kalan kelimemiz "beka"...
"İsteri krizi" denen bir durum var biliyorsunuz. Genelde kadınlara yakıştırılan bir ruhsal rahatsızlık, sinir bozukluğu durumu. Bu halde olana da "isterik" denmiş ama kelimenin "istemek" ile hiçbir alakası yok, "istemezük"ün tersi falan değil! Kelimenin orijinali Fransızca "hystérie", sıfat hali "hystérique". Bunun için bazen "Histeri(k)" şeklinde geçse...
“Nasıl” kelimesi nasıl doğmuş? Eski Türkçe “ne” ile Arapça “asıl” kelimelerinin birleşmesiyle. “Ne” Türkçenin en temel soru kelimesi: “Nere”, “niye”, “niçin”, “neden”...
"Milyoner" demek "en az 1 milyonu olan" demek biliyorsunuz. 1700'lerde ortaya çıkan Fransızca "millionnaire" kelimesinin dilimize geçmiş hali. "Milyon" kelimesi ise Latincede "bin" anlamına gelen "mille"nin "-one" ekiyle büyütülmüş hali (İtalyanca "milione"). Yani "milyon" aslında "büyük bin" demek oluyor. Bir de "bilyon" var. Esasen Latince "bi-"...
Felsefe diye bir şey gerçekten var mı? Varsa nedir? Neden var? Anlamı ne?.. Felsefenin felsefesi zor ama, etimolojisine bakabiliriz! Varlığın ve bilginin bilimsel olarak araştırılmasını, soyut düşünüşü, belli bir dünya görüşünü, bir öğretiyi ya da bir konunun ilkelerini anlatabilen "felsefe" kelimesi Arapça kökenli. Bildiğiniz gibi bir...
Uzun ve teknolojik kelimelerimizden "telekomünikasyon"; kısa haliyle "telekom". Tüm "-asyon"giller gibi Fransızcadan geliyor. İçindeki "tele" Yunancada "uzak" anlamına geliyor, uzaktan görüş sağlayan #televizyon_ng kelimesinde olduğu gibi. İkinci kısım "komünikasyon" ise bildiğiniz üzere "iletişim"in Batılı versiyonu. İçinde "ortak, paylaşılan, topluluk" anlamlarına gelen "komün" kelimesi var (bkz: İng. "common")....
"Cereyanda kalmak" diye, kültürümüze özgü bir kavram, bir endişe var biliyorsunuz. Buradaki "cereyan" kapalı alanda, pencere kapı baca arası hava akımını anlatıyor. "Cereyan" aynı zamanda, en az onun kadar ilginç olan Yunanca kökenli #elektrik_ng kelimesinin nostaljik, Doğulu versiyonu. Bir de olaylar "cereyan" eder hani...
