Kendi gezilerinden çektiği görselerle sunduğu tarih yazılarını biz büyük bir keyifle okuyoruz. Koç Üniversite’sinde Tarih, Arkeoloji ve Sanat Ta
İpek Dupont
Fikirle yatıp kalkan, Serdesin reklam ajansının baş fikir esnafı dostumuz Serhat Bayram’a hangi kelimeyi sorabilirdik!? Tabii ki “Fikir” NerdenGeliyo?
Yiğit Hadi İrde
Evde yoklarsa nerdeler? Tabii ki seyahatteler! 3. geleneksel pazar sohbetlerimizde yine bir seyahatten bildiren sevgili gezgin dostumuz Deniz ErayR
Yiğit Hadi İrde
“Büyüleyici bir Türk sanatı olan “ebru”nun hem deyim olarak hem de gerçekten kitabını yazmış, bu geleneği özen ve tutkuyla yaşatan, öğreten sayg
Yiğit Hadi İrde
Sosyal medyada onu her gördüğümüzde bize “keşke öğrencisi olmak için tıp okusaydık” dedirten değerli Prof. Dr. Erbuğ Keskin’i, Nerde
Yiğit Hadi İrde
Nereden geldiğini merak ettiğiniz ve sitemizde bulamadığınız kelimeleri bize sipariş ederseniz memnun oluruz.
Haftanın henüz en başındayız diye hafakanlar basıyor mu? Kim bu hafakanlar? İn mi, cin mi, atlı sürüsü falan mı? Neden baskın yapıyorlar? Hem bu kelime "afakan" değil miydi, ne ara "hafakan" oldu? "Hafakan" kelimesi Arapça'da "kalp çarpıntısı" anlamına geliyor. Kökünde "kalbi hızlı attı, titredi" anlamındaki "hafaka" fiili...
[video width="540" height="540" m4v="https://nerdengeliyo.com/wp-content/uploads/2017/05/22Anne22-NerdenGeliyo-Final-540.m4v"][/video]...
"Frapan" giyinmeyi sever misiniz? O zaman sizi görenlerde tokat etkisi yaratmak hoşunuza gidiyor? Zira "frapan" kelimesi, Frenk dilinde "vurmak, çarpmak, darbe indirmek" anlamındaki "frapper" fiilinden geliyor. "Frapan" da tam olarak "çarpıcı", "vurucu" şeyleri ifade ediyor. "Frapan"a benzer bir kalıp da, havalı kahvelerimizden "café frappé". Dilimizde "kafe frape" diye...
"Kal"ı görünce bizi kale almadınız değil mi? Peki ya "kaal" yazsaydık? Kelime "kaal" diye duyulsa da doğru yazımı böyleymiş meğer: "Kal". Bu Arapça kelime, "söyledi" anlamındaki "kala" fiilinden çıkmış ve "söz, laf, lakırtı" anlamına geliyor. Arapça'da "çok konuşan, geveze" ve "gezgin şarkıcı" anlamına gelen ama bizde bir çalgıya dönüşmüş olan...
"Kara sevda, kara sevda dedikleri daha ne olabilir ki?" Mesela "melankoli" olamaz mı? Orijinali Yunanca "melankholia" kelimesi olan "melankoli"nin içindeki "melas", "kara, siyah" anlamına geliyor. "Khole" ise "safra" demek. Peki insanı bunalımlardan alıp depresyonlara fırlatan, bünyeyi acıya, hüzne doyuran bu ruh haline neden "kara safra" denmiş? Modern tıbbın...
"Muhafazakar" deyince aklınıza nasıl bir profil geliyor? Sağcı? Milliyetçi? Dindar? Aslında "muhafazakar" bir insan bu sıfatların her birini taşıyabileceği gibi, hiçbirini taşımayabilir de. Bir solcu, bir komünist, bir ateist de muhafazakar olabilir? Tabii eğer hali hazırda, içinde yaşadığı sistemde "muhafaza" etmek, değiştirmemek istediği değerler, gelenekler varsa...
Bazı kelimeler bileşik olduklarını hiç mi hiç çaktırmıyor. İşte, "çarmıh" da onlardan biri. İlk bakışta tek parça gibi dursa da aslında iki kelime: Farsça "çar" ve "mıh" kelimeleri. "Çar"ı tavla veya "çarşamba" kelimesinden hatırlayabilirsiniz: "dört" anlamına gelen Farsça "çehar"ın ta kendisi. "Mıh" da malumunuz, çivinin irisi...
Pazar istirahatleriniz iyi gidiyor mu efendim? Umarız gidiyordur! İstirahat kelimesi size de nostaljik gelir mi? Eski toprak çok kullanır bu kelimeyi. "Dinlenmek"ten daha bir dinginleştirici, daha bir derindir sanki. Arapça'dan aldığımız "istirahat" kelimesi, "soluk alma, dinlenme" anlamına geliyor. Zira içindeki "raha" fiili "soluk aldı" demek. "İstirahat"ın...
"Bu söylediğini kategorik olarak reddediyorum!" "Kategorik" kelimesinin bu havalı kullanımına denk geldiniz mi hiç? "Kategorik olarak" ne demek oluyor tam olarak? "Kategorik", "kategoriye ait, kategoriye dair, kategori(sel)" demek. Fransızca'dan ithal ettiğimiz "kategori" kelimesini de bildiğiniz gibi "sınıf, tür, grup" anlamında kullanırız. Kelimenin bu anlamında, her türlü hükmün,...
Bre "zındıkkk"! Ne kadar sert bir kelime değil mi? "Fındık" ne kadar sevgi doluysa "zındık" da bir o kadar sevimsiz. Bir tek harf nelere kadir. İslam dini çerçevesinde, inanmayan kişileri ya da inanıyormuş gibi durup aslında inanmayanları ifade eden "zındık" kelimesinin kökeni, İslamiyet'ten çok daha eskiye...
"Abiye giyinmek" tabirinde sözü geçen abi kim ola ki? Neden kadınlar bu abi için bu kadar şık giyinip, süsleniyor? Ne kısmetli abiymiş yahu...
Şimdi arkadaşlar...
"Ayyuk" kelimesini "ayyuka" şeklinde duymaya alışmışız ya, böyle "-e" hal eki olmadan görünce bir garipsedik, gözümüze tamamlanamamış bir kelime gibi gözüktü. Sahi nedir bu "ayyuk"? Bir şey "ayyuk"a çıktığında, tam olarak ne kadar abartılmış, ne kadar yükseğe çıkmış oluyor? Hesaplarımıza göre tam olarak 42.8 ışık yılı kadarcık...
Bugün ayın ilk günü olduğundan "Mayıs"ın nereden geldiğini yazmak gibi bir işimiz var. Ama İşçi Bayramı'nı da unutmadık, dünkü "Emek NerdenGeliyo?" maddemizi tüm çalışanlara, emekçilere ithaf ediyor ve hepimizin bayramını tekrar kutluyoruz. Gelelim baharın son ayı, yazın habercisi "Mayıs"a. Pek çok ay ismi gibi o da...
"Emek" çok uzun. Emekleme döneminden, emekliliğe kadar yolu var, en azından dünyadaki insanların çoğu için böyle. Sahi, dünyaya geldiğimizde yol almak için yapabildiğimiz ilk harekete neden "emeklemek" denmiş? Çünkü onun da içinde acayip bir emek var. İnsan yavrusu, dirseklerinin üzerine kalkıp o kocaman kafasını, vücudunu ilk kez taşımaya...
"Dilruba" deyince insanın gözü önüne eski zamanlar gelmiyor mu? Şöyle 70'lerden, tarihi bir Türk filminde, sarıklı ve ucuz kostümlü bir şeyh önünde kıvırtan dansöze "dilrubaaa" diye gırtlaktan höykürebilir mesela? "Dilruba" bildiğiniz gibi dayanılmaz derecede çekici, aşırı güzel kadınlar için kullanılan bir sıfat. İçindeki "dil" bize konuşma...
"Beni bu güzel havalar mahvetti" diyen "garip" ve büyük şairimiz Orhan Veli, acaba kısmen de olsa "libido" kurbanı mıydı? Malum; gelince bahar ayları, gevşiyor gönül yayları. "Libido" kelimesinin meşhurlaşmasında büyük payı olan Freud, onu tüm yaşamsal ve cinsel içgüdülerimizden kaynaklanan, ölçülebilir bir enerji olarak görüyordu. Ona göre sadece...
Efendim bugün adreslemek istediğimiz konu "adres" kelimesinin kökeni. Gerçekten...
"Yok yahu öyle tıfıl falan değil, bildiğin bayağı kelli felli bir adam"...
Ya bir şey soracağız, siz çocukken saklambaçta ne zaman "sobe" diyordunuz? Ebe, saklananları bulduğu zaman "sobe" demiyor muydu? Galiba saklananlar da kaleye ulaştıklarında "sobe" diyorlardı? Sanki kim yenerse o "sobe" diyordu gibi kalmış bizim aklımızda? Herneyse...
Son dönemde çokça duyduğumuz bir kelime "fesih". En çok da "feshetmek" ve hatta "meclisi feshetme yetkisi" şeklinde kullanıldığını duyduk. Feshedilen meclis ortadan kalktığına göre "fesih" yıkıcı bir şey olsa gerek, ama ne? Arapça'ya borçlu olduğumuz bu kelime, "sakatladı" anlamındaki "fasaha" fiilinden gelmiş. "Fesih" de bu bağlamda "sakatlama,...
