“Lümpen” NerdenGeliyo?
“Avam“, “seviyesiz” anlamlarında kullandığımız “lümpen” tabirini, bu profilin tam zıttındaki evrensel deha Karl Marx‘a borçlu olmamız çok hoş değil mi?
Hayatını sınıfsız bir toplum fikrine adayan Marx, “lümpen” kelimesini ilk kez 1846‘da, Engels‘le kaleme aldığı “Alman İdeolojisi” adlı toplama eserde, “lumpenproletariat” yani “lümpen proletarya” tamlamasında kullanmış.
Toplumun “mal varlığı olmayan“, “alt sınıf“ını anlatan “proletarya” kelimesini “emekçi işçi sınıfı” anlamında kullanarak fakirlerin onurunu kurtaran Marx, iş bu sınıfın tüm çürüğünü çarığını “lümpen“e yığmış*.
Almanca‘dan ithal “lümpen” (alm. “lumpen”) esasen “paçavra” anlamına geliyor. Bunu giyen “serseri sokak çocuğu” anlamındaki “lump“un ise, İngilizce‘de “yumru, ur, çıban” anlamına gelen “lump“tan türemiş olması muhtemel. “Yumurcak – yumru” ilişkisine bakıp (bkz: “Yumurcak” NerdenGeliyo?), dil sınırlarını aşan ortalıklarımızdan büyülenmemek elde değil!
Yumurcak ruhlu, sorumsuz “lümpen proletarya“da kimler yok ki: kronik işsizler, serseriler, sabıkalılar, dolandırıcılar… Kısaca üretime hiçbir katkısı olman, topluma asalak gibi yapışanlar.
“Lümpen”lerin sırtına basarak 1852’de imparatorluk tacına uzanan III. Napolyon. (görsel: Alexandre Cabanel, Wikipedia)
Marx ve pek çok çağdaşına göre “lümpen proletarya“, sınıfsız topluma giden yolda ciddi bir engeldi. Zira burjuva ve aristokratların artıklarından beslenen lümpenlerin, adalet ve kalkınma için ne hevesi, ne yeteneği, ne de yeterli eğitimi vardı (bkz: “Liyakat” NerdenGeliyo?).
Marx, “lümpen” etkisini III. Napolyon ile resmetmişti: 1848‘de, Fransa‘nın seçimle gelen ilk başkanı olup, ülkeyi 2. Cumhuriyet‘e taşıyan III. Napolyon, sadece 4 yıl içerisinde imparator olur. Hem de bıcırık amcası Napolyon‘un taçlandırılmasının 48. yıl dönümünde.
Marx‘a göre Bonapart‘ın başarısı, lümpenleri burjuvazi ve işçi sınıfının üstüne koymasında yatıyordu. Asıl iş birlikçisi ise, arka plandaki “finans aristokrasisi“ydi.
Başarı derken, III. Napolyon‘un tam 18 sene imparator kalarak, Fransız Devrimi‘nden bu yana hala en uzun iktidar rekorunu elinde tutmasını kastediyoruz. Yoksa öyle lümpenliğe prim verip, en zenginlere peşkeş çekip, üretken orta sınıfı baskıyla tutsak etmeye başarı değil, düpedüz “faşizm” denir. (bkz: Faşizm NerdenGeliyo?, “Demagoji” NerdenGeliyo?) 😤