“Jandarma” NerdenGeliyo?

“Jandarma” tuhaf bir kelime değil mi? Sanki böyle “jandarmak” diye bir fiilden türemiş gibi dursa da telaffuzundaki vurgu ve başındaki “J” harfi, kelimenin yabancı uyruğunu ele veriyor.

Fransızca “gendarme” kelimesinden uyarladığımız “jandarma” aslında iki kelime. Başında bulunan ve “adamlar, insanlar” anlamına gelen “gens” kelimesinden #centilmen_ng maddesinde de bahsetmiştik. İlk anlamı “ırk, soy, kavim” olan bu Latince kök bize aynı zamanda “gen”, “genetik” kelimelerini vermiş.** “Jandarma”nın ikinci yarısındaki “arme” ise Fransızcada “silah” anlamına geliyor. Haliyle “gens d’armes” yani “jandarma” dediğimizde, kelimenin özünde “bir grup silahlı insan” demiş oluyoruz.

Ha bir de tek pota basketbol maçında top karşı takıma geçince topu ampul / ikilik bölgesinden çıkarmadan sayı yapan takım kınanır ve bu harekete “jandarma” denir… Ama sebebini vallahi bilemiyoruz, var mıdır bir bilen? 🤔 🕴🏻🔫🕴🏻🔫🕴🏻🔫 🏀

*Bize “jandarma” diyen okurumuz @salpunlu’ya teşekkürlerimizle.
**”İnsan” ve “adam” kelimelerinin eş anlamlı kullanımıyla ilgili olarak, bkz: #adam_ng