“Nazar” NerdenGeliyo?
“Tütütü maşallah”tan “puuuuu şansıma tüküreyim”e ışınlanmaya “nazar değmesi” diyoruz. Nitekim bu topraklarda hiçbir başarı, hiçbir mutluluk cezasız kalmaz biliyorsunuz. Kazanmayın, kaybedersiniz. Gülmeyin, ağlarsınız. Öyle boncuk moncuk da kurtarmaz, kem gözler onu göbeğinden ÇAAAT diye ikiye yarar alimallah!
Peki bu nazar bir bizi mi buluyor, mesela Elon Musk elektrikli TIR icat ettiğinde annesi “oğlum kimseciklere söyleme, nazar değer” diyor mu? Dikiz aynasına boncuk takıyor mu? Hayır çünkü “nazar” Orta Doğu’dan Akdeniz’e ve Asya’ya doğru yayılmış bir kavram. Türklerin bu yayılmada payı büyük olsa da kelime Arapça. Biz “göz” anlamına geldiğini sanıyorduk fakat aslen “bakış” demekmiş “nazar”. Aynı kökten türeyen “manzara” bakılan yeri, “münazara” bakışmayı, rekabeti; “nazari” de “görüşsel, kuramsal”ı anlatmış.
Gözlerin sinsi sinsi baktığı tek kültür bizimki değil tabii. Latin Amerika ve Afrika’da, hatta Asya ve Avrupa’nın başka yerlerinde de “kötü bakma” kavramı ve antik tılsımlar mevcut. Ama en boncuklu biz olduğumuza göre en çok biz bakıyoruz galiba. Hani biri yer biri bakar ya… Birileri yapıyor, biz öööylece bakıyoruz ya… Acaba biraz da kendi işimize mi baksak? 🤔👀😈
*Nazarımızda yeri ayrı olan @keremduyul’a teşekkürlerimizle.