“Bürokrasi” NerdenGeliyo?
“Şimdi “bürokrasi”nin nereden geldiğini öğrenmek için önce gidip üstten 5. raftaki Yunanca sözlüğün K harfinden “kratos” maddesine bakacaksın… Sonra oradan 2. rafa çık, Fransızca sözlükteki “bureau” maddesini oku. Belki oradan en alt raftaki Latince sözlüğün 2. cildindeki “burra” maddesine gönderirler, onlara sor artık. Evet. Bunları topla, fotokopilerini yan binada çektir öyle gel… Hadi canım.
Hah, geldin mi… E “rüşvet” maddesine bakmamışsın Arapça sözlükten? Onu da biz mi söyliycez, yok artık… En alt rafta. 2 dakikaya kapatıyorum yalnız.”
“Bürokrasi” biz sıradan vatandaşlar için böyle, içinde takılıp kaldığımız bir şey. Birbirini kovalayan, asla bitmeyen resmi belgeler zinciri. Fransızcadan gelen “büro” aslında “çalışma masası” demek. Latince “burra”, çalışma masasını kaplayan kadifemsi, çuha benzeri kumaşı anlatmış. Kelimenin “krasi” kısmını ise “demokrasi” maddemizden hatırlayabilirsiniz: “İktidar, güç” fikrini veriyor.
Haliyle “bürokrasi”, “ofis masalarının iktidarı” demek. Tabii burada şair o masaları işgal eden devlet memurları ve onların tiranik, etkililikten uzak sistemlerini kastetmiş. Biz de “şair” derken Fransız ekonomist de Gournay’i kastettik. “Bürokrasi” kelimesini 1818’de, Fransız Devrimi’nden sadece 30 yıl sonra ortaya atmış… Manidar değil mi? Demek ki “kral gitti tiranlık bitti” diye çok sevinmemek lazım, Frenk’in memuru hemen işini bilmiş. 😉📝💪🏻
*Bize bürokratik engeller çıkaran okurumuz @gulncav’a teşekkürlerimizle.