“Tünaydın” NerdenGeliyo?
“Tünaydın” kelimesi bize hep ilk – orta okulu hatırlatır. Öğleden sonra derslerine girerken söylerdi hoca.
Güneş inişe geçmeye başladıktan sonraki saatlerde kullanılan bu selamlama kelimesi, 1900’lerin ilk yarısında Türk Ocakları’nın dilimize kazandırdığı, Yeni Türkçe bir kelime.
“Günaydın”da da rastladığımız “aydın”ın anlamını bilirsiniz: “Işıklı”, “aydınlatılmış” demek. Kaşgarlı Mahmut “ay ışığı” olarak tanımlamış “aydın”ı. Yani uydumuzun ismi de aynı ışık fikrinden geliyor (bkz: “Ayçiçeği” NerdenGeliyo?). Sonra 30-31 günlük zaman birimimizin adı “ay” da, uydumuzdan geliyor… Her şey birbirine bağlı!
“Tün” kelimesi ise Eski Türkçede “gece” anlamına gelmiş ve bugün kullandığımız “dün” kelimesinin eski hali. Kuşlar “tünediğinde”, aslında “gecelemek” için konmuş oluyor.
“Yarın” NerdenGeliyo?‘yu hatırlıyor musunuz? Eski Türkçede “sabah” anlamına geliyordu. Demek ki Eski Türkler için “gece” ile “dün”, “gündüz” ile “yarın” kavramları iç içeydi. Gecenin karanlığı geçmişi, sabahın aydınlığı ise geleceği ifade ediyordu.
Bu bağlamda “tünaydın” da aslında “ışıklı, aydın geceler” demek oluyor. Karanlıkta bile aydınlık dileyen, paradoksal (bkz: “Paradoks”NerdenGeliyo?) ama iyimser bir kelime. 🌝🌟😉