“Kolonya” NerdenGeliyo?

“Kolonya” sizce de çok bizden biri gibi durmuyor mu? “Misafire kolonya dökme” geleneğinden tutun, dezenfektan ve tentürdiyot olarak kullanımına, berberde tıraş sonrası losyonuyken, askerde yasak ve ölümcül bir alkollü içkiye dönüşebilmesine kadar, bize her yer kolonya. O denli ki, onu “kolonyağ” ve hatta “kolon yağı” olarak bağrımıza basmışız.

Gelin görün ki, “kolonya“nın vatanı aslen Almanya, adının kaynağı ise Fransa. Fransızca‘daki “Eau de Cologne” (tr. okunuşu: “o dö kolonyö”, son harfi yutarak), “Köln Suyu” anlamına geliyor. Zira dünyanın ilk kolonyası, 1709‘da İtalyan asıllı parfüm üreticisi Giovanni Maria Farina tarafından, Köln kentinde piyasaya sürülmüş.

Kardeşine yazdığı mektupta, buluşundan “bir İtalyan baharının sabahında, yağmur sonrası dağ nergisleri ve portakal tomurcuklarını hatırlatan bir koku” diye bahseden romantik Farina, ürününün Türk umumi tuvaletlerinin demirbaşı haline geleceğini herhalde tahmin etmiyordu. Yurdumuza daha bir buçuk asır önce, II. Abdülhamit döneminde ithal edilmeye başlanan kolonya, kısa sürede gül suyunun pabucunu dama atmış ve yerli üretime kavuşunca her yanımıza sinmiş.

Orijinal versiyonun memleketi Köln‘e dönersek, ismi İngilizce ve Fransızca‘da “Cologne” şeklinde yazılıyor ve Latince‘de “koloni” anlamına gelen “colonia” kelimesinden geliyor. Zira şehir Jül Sezar‘ın hışmına uğradıktan sonra, 50 yılı civarında “Colonia Aggripina” adında bir Roma kolonisine dönüştürülmüş. Bu durumda “kolonya” kelimesi “koloni” yani “sömürge“den geliyor diyebilir miyiz? “Limon sömürgesi” 🍋