“Hergele” NerdenGeliyo?
Belki bizim yanılgımız ama “hergele” o yarı-sevimli aşağılama kelimelerinden biri gibi tınlıyor kulakta.
“Yumurcak” (www.nerdengeliyo.com/yumurcak) veya kökeniyle insanı kendinden soğutan “köftehor” kelimesi gibi (www.nerdengeliyo.com/köftehor). Dil kurumumuza göre ahlaksız, terbiyesiz kişileri anlatmış “hergele” ama işin içinde bir işe yaramazlık, başıboşluk yok mu sizce?
Zira “hergele” Farsçada yük taşıtılamayan yaban eşeğini ve eşek sürüsünü ifade ediyor. Bu dilde “Xar” eşek, “gala” da sürü anlamına gelmiş.* Nişanyan’a göre “hergele” aslında “hergeleci” yani “eşek çobanı” tabirinden evrilmiş olabilir. Bir etimoloji sevdalısı olan Halikarnas Balıkçısı ise apayrı bir yerden, “Herakles” yani “Herkül”den geldiğini söylemiş “hergele”nin. Sebebi de Yunan mitolojisini meşhur yarı tanrısının çapkınlığı ve gezentiliği; bildiğiniz serseri yani! Ama Herkül iddiası biraz hayal ürünü kalmış belli ki, çoğunluk eşekte hemfikir.
Bizce yine de sevimli bir kelime. Neticede dünyanın en güzel gözleri hergelede, di mi yani? 😜🐴💪🏻
*”Hergele” neden hem tekil yaban eşeğini hem “eşek sürüsü”nü anlatmış emin olamadık. Tekil anlamı Osmanlıcaya özgü olabilir.
**Ek kaynak: Doç. Dr. Mehmet Turgut Berbercan, ASEAD cilt:4 sayı:11 2017, S 26-46 ***Bize “hergele” diyen Gizem Özbek ve anketsever okurlarımıza teşekkürlerimizle!