“Dürüst” NerdenGeliyo?
Dürüst olmak gerekirse “dürüst” Farsça bir kelime ve “düz, doğru” anlamına geliyor. Yarın görüşmek üzere.*
* Bu da fazla “dürüst” oldu, değil mi? Türkçe‘de “doğruyu söyleyen“, “doğru davranan” anlamında kullandığımız “dürüst” kelimesi Eski Farsça‘da “doğru” anlamına gelen “duruva“dan türemiş. Farsça‘nın Hint-Avrupa Dil Ailesi‘nden kuzeni olan Fransızca‘da da “droit(e)” kelimesi “drua(t)” şeklinde okunuyor ve “doğru, düz” anlamının yanı sıra, kişinin sahip olduğu “hak” kavramını ve “sağ” yönü ifade etmekte kullanılıyor. Aynı durum İngilizce’deki “right” kelimesi için de geçerli: Bu kelime de hem “düz, doğru“, hem “hak“, hem de “sağ” anlamına geliyor.
“Dürüst” ve Avrupa dillerindeki türevleri ilk olarak yön kavramları olarak çıkmış olsalar gerek. Dümdüz takip edildiğinde insanı gitmek istediği yere çıkaran bir yol, “doğru“, “dürüst” yoldur değil mi? Aynı şekilde lafı evirip çevirmeden, dolandırmadan dümdüz söyleyen bir kişi de “doğrucu“, “dürüst” oluyor.
Peki “dürüst“ün de üyesi olduğu Hint-Avrupa Dil Ailesi‘nde “doğruluk” ve “sağ” yönü neden bağdaştırılmış dersiniz? Neden “sağ” doğruyken, “sol” yanlış? İnsanların %90’ı sağ elini kullandığı için olabilir mi dersiniz? 🖐🏼😉