“Vicdan” NerdenGeliyo?

“Hiç vicdan yok mu?” denir hani… Vicdan hakikaten ya bulunuyor, ya da bulunmuyor. ⁣

 

Zira kelimenin kökünde, Arapçada “buldu” anlamına gelen “wacada” fiili var. ⁣

 

Bu kök başka kelimelerde de mevcut: Mesela vücut kelimesinde, Türkçe “buluş”un karşılığı “icat” kelimesinde ve “mevcut”un ta kendisinde!⁣

 

Peki “vicdan”ın “bulma” kavramıyla alakası ne? ⁣

 

İnsanın kendi içinde “bulduğunu” varsaydığımız; iyiyi kötüden, doğruyu yanlıştan ayıran şey, duygu, dürtü oluyor “vicdan”…⁣

 

Doğulu “vicdan”ın Batıdaki izdüşümü sayılabilecek “conscience” ise, “kişi ile birlikte var olan bilme güdüsü” gibi bir anlama sahip: “con (ile) + science (bilim, bilme)”. Türkçesi “bilinç” ya da “kendini bilme” diyebiliriz. ⁣

 

“Bilinç” bize var olduğumuzu söylerken, “vicdan” nasıl var olmamız gerektiğini söylüyor. Kendimizi bilmemizin ötesinde, empati ve diğerkâm kelimelerinde bahsettiğimiz üzere, başkalarını da düşünmemizi, duymamızı sağlıyor. ⁣

 

Bu aralar çok zor bulunduğundan bir hatırlatalım istedik, nereden gelmiş “vicdan”. ⁣
⁣