“Öteki” NerdenGeliyo?

Dün akşamki anketimizde yine iki kelimeyi “hangisi Türkçe kökenli?” diye çarpıştırdık ve… “Bakkal” diyenler maalesef bakakaldı.

Türkiye Türkçesine özgü “öteki”nin içindeki “öte” var. “Ötede duran” oluyor haliyle “öteki”. Bizden olmayan, beride durmayan. “Gel beri”deki “beri”yi “bura, bu yan” olarak düşünürsek, “öteberi”nin anlamı da ortaya çıkmış oluyor.

Ama biz işin “beri”sinde değil “öte”sindeyiz çünkü içinde Eski Türkçeye ait sihirli kök “ÖT-” var! “Ötmek”, “ötemek” fiilleri bir şeyi geçmek, bir sınırı aşmak anlamına gelmiş. Bunun içindir ki “öte”, bir şeyin ilerisi, karşısı, uzağı oluyor.

E ama kuşlar da “ötüyor”, neden? Çünkü kuş da sesini uzaklara, öteye geçiriyor! Gerçi kuş “öt”mesinin ses yansıması olduğunu savunan kaynağa da rastladık ama “öööööt öööööt” diye öten kuşa hiç rastlamadık… Hem ötmek “anlatmak” anlamında da kullanılmış.

“Öt-” kökünden türeyen son ilginç örneğimiz de “ödemek” olsun. Ve “ödev”, “ödünç” gibi türevleri… Eskiden “öde-” değil “öte-” şeklindeymiş bu fiil. Yani bir şeyi ötekine verme; karşısındakine geçirme fikriyle alakalı “ödemek”.

Ya işte böyle… Nasıl, yeterince ötekileştik mi? Hadi o zaman beri gelelim dünyadan beklerler. 😜🚀🌎🐦💸

*Bize “öteberi” diyerek kafamızın yanmasına sebep olan @drkarikatur’e teşekkürlerimizle!
**Görsel: NG 📷