“Mendebur” NerdenGeliyo?
“Mendebur” tuhaf bir hakaret sözcüğü değil mi? Ses olarak sanki böyle “obur” gibi ama değil gibi. Kötü bir anlamı olsa gerek, ama ne?
Kimi kaynaklarda “sümsük, sünepe, pis, uğursuz” gibi açıklanan “mendebur“, kökeni olan Arapça‘daki “müflis min ad-dabur” (tr. müflis mendebur) deyiminde geçiyor. “Batı rüzgarıyla iflas eden” anlamına gelen bu deyimde, tahmin edebileceğiniz gibi “müflis” işin “iflas” kısmını, kalanı ise bizdeki “mendebur“u vermiş.
Batı rüzgarını anlatan “dabur” kelimesi, aslında “arkadan gelen / esen” anlamı taşıyor ve “dübür” ile aynı kökü (dbr) paylaşıyor.* Arap coğrafyasına kuraklık, uğursuzluk ve felaket taşıyan bir rüzgar olan Batı rüzgarı neden soldan değil de arkadan esiyor derseniz; bunun sebebi Araplar‘ın yön sisteminde ön tarafın Doğu ile bağdaştırılmış olması.
Yüzünü Doğu‘ya dönen Arap kültürü Batı rüzgarını arkadan almış, bize de bu hikayeden “mendebur” kalmış. 🙂
*Aynı kökten gelen diğer bir şaşırtıcı kelime için: “Tedbir” NerdenGeliyo?
**Bize “mendebur” diyen sevgili okurumuz Melike Tufanyazıcı’ya teşekkürlerimizle!