“İhtiyar” NerdenGeliyo?
İlkokulda yerel yönetimleri işlerken öğretilen “ihtiyar heyeti“ni hatırlıyor musunuz? Bu heyeti duyunca sizin de gözünüzün önüne bir muhtarlıkta toplaşmış tonton dedeler, neneler geliyor muydu?
Meğer köy ve mahalleler yaşa hürmet esasıyla yönetilmiyormuş: “İhtiyar“ın içinde, geçtiğimiz ekim işlediğimiz Arapça “hayır” var.* Hani şu “hayırlı, iyi, tercih edilen” anlamında olup, Türkçe‘ye özgü olumsuz “hayır“ı var etmiş kelime. Bu kelimenin içindeki “χāra” fiili “seçti, tercih etti” anlamına geldiği için, “ihtiyar” da “seçkin, tercih edilen” kişiyi anlatmış.
Kelimenin yaşla olan ilgisi de bu seçkinlikten gelmiş: Görmüş geçirmiş, bilgeliğe ermiş kişilere “ihtiyar” demişiz. Bu durumda yönetimde aranan esas da yaştan ziyade “seçkinlik” ve “hayır” olmuyor mu? 😉
*Ana görsel: Fransa’nın “Güneş Kral”ı XIV. Louis’nin Justus van Egmont tarafından yapılmış bir gençlik portresi, 17. yüzyıl.