“Harem” NerdenGeliyo?

Harem” deyince insanın aklına, böyle birbirinden güzel kadınların sere serpe uzandıkları, kimisinin ut çaldığı, kimisinin üzüm falan yediği; kısaca erkek fantezisi bir ortam gelmiyor mu? Gelmemeli. Yasak! Zira “harem“, Arapça‘da “yasak” anlamına gelen “haram“dan türemiş. Sultan değilseniz içine girmeyin, girmeyi bile düşünmeyin diye.

Haram“ı dilimizde daha çok “din dışı“, “günah” anlamında kullanıyoruz fakat kelime Arapça ve İbranice’de “yasak“ın yanı sıra “kutsal“, “dokunulmaz” gibi anlamları da içeriyor.

Hacıların giydiği “ihram“, yine “yasak” anlamındaki “mahrem“, “yasağa, kutsala gösterilen saygı” anlamındaki “hürmet“; işte bunlar hep “haram“dan geliyor.

Haremlik

Haremlik durumlar. (1900 civarından bir kare, Brooklyn Müzesi arşivi)

 

Peki ya “haremlik – selamlık“? Halk dilinde bu şekilde yer etmiş sistemin adı aslen “harem – selamlık“.
Harem“, eski konak ve saraylarda İslam dinince “mahrem” olan kadınların; anneleri, çocuklarıyla yaşadıkları, bir anlamda dış dünyadan saklandıkları bölgeydi. “Selamlık” ise, selamların alınıp verildiği, misafirlerin karşılandığı “namahrem” bölge.

Neticede “harem” dışarıda kalana “harem“di. İçerideki kadınlar içinse “harem“, erkek egemenliğindeki dış dünyaydı.