“Denizli” NerdenGeliyo?
Bilmiyorsanız hayatta tahmin edemeyecekleriniz serisinde bugün:
“Denizli’nin adı neden Denizli?” Emin olmak için haritayı açıp tekrar baktık. Denizli’nin denize kıyısı yok. Denizli denizsiz. Kesin bilgi.
Bu saçmalık neden dersiniz? Biz şöyle akıl yürütebilirdik: Eskiden Denizli hakikaten deniz kıyısındaymış ve zamanla sular çekilmiş. Veya eskiden Aydın, Denizli’nin ilçesiymiş ve hükümdar Aydınlılara yaranmak için orayı da il yapınca Denizli içeride kalmış. Belki de “deniz” ile kastedilen Gazi Deniz Paşa ya da Deniz Hatun gibi bir halk kahramanıydı?
Hiçbiri değil. Eski alfabede sesli harfler olmadığı için “denizli” ve “donuzlu” aynı şekilde yazılıyordu. Orta Çağ’ın en ünlü gezginlerinden İbn Battuta, bu bölgeden “Donğuzlu” diye bahsetmiş. Kelimenin Tonuzlu, Tonguzlu şeklinde kayıtları da mevcut.
Özetle Denizli’de “deniz” değil “domuz” varmış! İkisi de Eski Türkçe kökenli kelimeler.
İşin garibi, pek çok kaynak, Denizli’nin isminin “tonuz” ve türevlerinden geldiğini kabul etmekle beraber, bu kelimenin “domuz” anlamına geldiğini ifade etmekten kaçınmış; mesela belediyenin sitesi. Muhtemelen, “domuz” İslam dininde kabul görmeyen, sevilmeyen bir hayvan olduğu için. Bu sansürümsü uygulama bize biraz gülünç geldi. Hayvanın ne suçu var yahu… “Buraya bizim adımız verilecek, o kadar! Hork hork!” mu demiş domuzlar? “Domuzlu” diyen de, sonra denizi olmayan yere “Denizli” diyen de insan neticede… Hayvanların en garibi biz insanlarız yeminle, kelimeler şahit.
Tüm Denizlililere sevgi ve selamlarımızla! (Olayın sizinle bir alakası yok, sakın alınmayın ha…) 🌊🐷