“Spekülasyon” NerdenGeliyo?
Ya bırakın bunlar hep spekülasyon… Bu spekülatörler hep böyle. Atıp tutup, speküle edip ortalığı karıştırıyorlar.
Politikacıların pek sevdiği, o ne idüğü belirsiz, iddialı kelimelerimizden biri “spekülasyon“. Öncelikle bir finans terimi olan bu kelime bir malın, varlığın, değerinin yükseleceği beklentisiyle satın alınmasını ifade ediyor. Piyasadaki dalgalanmalarda riskli satın alımlar yaparak kısa vadede büyük gelir elde etme girişimleri de tipik bir “spekülasyon” örneği. Spekülatörler için önemli olan bir malın değerinden çok, o anki fiyatı oluyor. Aynı kelime, finans dünyası dışında kullanıldığında da yeterli veriye sahip olmaksızın teori oluşturmayı, tahmin yürütmeyi anlatmış.
Spekülatörler bu ekranlara bakıp bakıp “speküle” ediyorlar. (görsel: Caitlin Burns)
Şimdi böyle bakınca “spekülasyon” hakikaten “atıp tutmak” gibi duruyor ama kelimenin kökenine bakmadan spekülasyon yapmayalım:
Fransızca‘dan ithal “spekülasyon“un kökünde, geçenlerde işlediğimiz “perspektif” kelimesinin de kalbinde bulunan Latince “specere” fiili var. “Bakmak” anlamına gelen bu fiilden türeyen “speculari“, “gözlemlemek“, “dikkatlice bakmak” anlamına gelmiş.
Kapitalizmin ve para piyasalarının coşmasıyla beraber, 18. yüzyıla gelindiğinde kelime tüccarların, bankerlerin eline düşmüş.
Özetle “spekülasyon” dediğimiz şey atıp tutmaktan ziyade, detaylı gözlemden geliyor. “Sallamak” demeyelim de, bir nevi “destekli sallamak“. 😉💸