“Şakşuka” NerdenGeliyo?
Rahmetli Barış Manço‘nun “Domates Biber Patlıcan“ını mikslediğimizde ortaya Tarık Mengüç‘ün “Şakşuka“sı çıkıyor.
Türk mutfağında, etli ve sıcak hazırlandığında “karnıyarık“; zeytinyağlı ve soğuk hazırlandığında “imambayıldı“; doğranarak, etli ve sıcak hazırlandığında “musakka“ya dönüşen patlıcan; doğranarak zeytinyağlı hazırlandığında da “şakşuka” oluyor.
Zaten yemeğin ismi de bu doğrama işleminden gelmiş: Bıçağın patlıcanı hunharca parçalara ayırırken çıkardığı “şak şuk şak şuk” sesleri, kısık ateşte pişip “şakşuka” olmuş.
Huzurlarınızda rakı sofrasının vazgeçilmezlerinden, sevgili “şakşuka”.
“Şakşuka” gibi, doğada rastladığımız sesleri taklit eden kelimelere “yansıma” diyoruz. Mesela “şak” sesi bizim kulağımızda vurma, çarpma, yarma sesi olarak tınladığı için, onu doğranmış bir sebze yemeğinin adında kullanmışız.
Aynı ses, Kuzey Afrika kıyılarındaki Arap ülkelerinde* çalkalama, karıştırma sesi olduğu için, “şakşuka” kelimesi bu milletlerde apayrı bir yemeğin adı olmuş: Sebze ve yumurtaların karıştırılmasıyla ortaya çıkan, bizdeki “menemen“in.
Şarkısını söylerken şakada şukada çalkalayan Tarık Mengüç, Türk şakşukasından ziyade Arap şakşukasına gönderme yapmış olmasın? 🍆
* Libya Arapçasındaki “şakşek” kelimesi, bizdeki “çalkalama”nın karşılığı.
** Bize “şakşuka” ısmarlayan sevgili okurlarımız İpek, Zeynep, Can ve Efe’ye teşekkürlerimizle!