“Rögar” NerdenGeliyo?

Cem Yılmaz’ın “Komutan Logar” karakterinin adı muhteşem değil mi ya! “Logar” aslında olmayan bir kelime, en azından sözlükte. “Rögar” ise kanalizasyon çıkışını anlatıyor. Bir de kapağı var meşhur, bilirsiniz!

Peki neden “rögar” ve “logar” diye iki kelime var? Aslında yok. Doğru kelime “rögar” ve aslında “rögâr” (Nigâr’daki “gâr” sesi ile) olmalı. Zira kelimenin Fransızca orijinali “regard”ın okunuşu “rögâr”a daha yakın. Ama Fransızlar “r”leri yuvarladıkları için şöyle bir şey diyorlar, nasıl yazsak: “Ğögâğ”?! Şaka bir yana, bir dil başka dilden kelime aldığında, sesleri kendine uyarlar. Yabancının kelimesini yamuk telaffuz ederek kendine uydurmak doğal bir durum aslında, bunda utanılacak bir şey yok. Çünkü her dilin bir müziği, bir ses karakteri var. Aldığımız her yabancı kelimeyi orijinali gibi telaffuz etseydik (ki beceremeyiz), Türkçenin ses dünyası çıfıt çarşısına dönerdi.

İşte, Fransızın “rögâr”ı da halk arasında döne dolaşa “logar” haline gelmiş. Neden derseniz, “l” ve “r” birbirine çok yakın sesler. Mesela Uzak Doğuluların çoğu bu iki sesi ayırt edemez, kulakları farkı duymaz bile. Türkçe öğrenseler size “melabaa!” derler.

Biz de “rögar” kelimesinde aynısını yapıyoruz. “R”yi “L” gibi, “”Ö”yü de ünlü uyumu yüzünden “O” gibi söylemeye meyilliyiz. “Logar” demek bizim işimize geliyor, dilimiz ona dönüyor, bu kadar basit. Sıkıyosa Fransız da “sıkıyosa” desin hadi, diyemez!

Ha bu arada unutmadan: “Rögar” yani “regard” Fransızcada “bakış” anlamına geliyor. “Re-“ ön eki “tekrar, geri” anlamına, “garder” de “korumak” anlamına geliyor (“Avangard” NerdenGeliyo?): Fransızlar bir şeye “bakınca” onu zihinlerinde koruyorlar, dikkate alıyorlar diyebiliriz. “Rögar”ın gerçek anlamı da bu durumda “kanalizasyona bakma deliği / yeri” oluyor. Ya da bizim “logar”ın gerçek anlamı! 😅👁🕳