“Müteşebbis” NerdenGeliyo?

Eskiden “start-up”çılar, girişimciler yokmuş… “Müteşebbis”ler varmış. Tabii bu üç tabir içerisinde Türkçe olan tek kelime “girişimci”. Derdini iyi anlatan, güzel bir kelime, seviyoruz. Ama “müteşebbis” de güzel yahu. Vakt-i zamanında yeni bir işe, projeye “teşebbüs” etmiş, eski zaman girişimcilerini anlatıyor sanki.

“Teşebbüs” kelimesi Arapçada “yapıştı, tutundu” anlamındaki “şabata” fiilinden gelmiş. Haliyle “müteşebbis”, bir işe tırnaklarını geçirip, sımsıkı tutunan kişi oluyor… İngilizcede bir şeyi “aniden başlatma” fikrinden doğan “start-up” ifadesinin kökündeyse, “katı, kasılmış” anlamındaki “ster” kökü var. Yani “start-up” kavramı, tabanca sesini duyduğu anda koşuya kalkan atletin tüm vücudunun kasıldığı an gibi bir fikirden doğmuş. Bir anda fırlamaca… Girişimci ise “girişmek” fikrinden geliyor… Türkçe “girmek” fiilinin dönüşlü hali. Yani böyle, işe bir şekilde girişiyorsun ama, sonrası Allah kerim! “Ya tutarsa” durumu var biraz sanki…

Halbuki “müteşebbis” öyle mi? Tuttu mu bırakmıyor! İçlerinde en inatçısı, en kararlısı… Eş anlamlıların o kadar da eş anlamlı olmayışını seviyoruz. Zira bir dilde aynı fikri karşılayan birden çok kavram varsa, aralarında farklılıklar doğuyor. Mesela “girişimci” Türkçe ve günümüzün yaygın tabiri olsa da, başarı için ruhen müteşebbis kalmak gerekiyor galiba. 😉✊🏻🏃🏻