“Mazbata” NerdenGeliyo?

MaZBaTa sipariş eden okurlarımızı artık ZaPTedemiyoruz, ZaPTurapta girmiyorlar… ZaBıTa çağıracağız, olmadı askeri inZiBaT. İnsan biraz maZBuT olur yahu.

 

Evet, “mazbata” dahil tüm bu kelimeler Arapçada tutmayı, kuvvetle tutmayı anlatan “żbṭ” kökünden geliyor. “Tutma” kavramından hareketle; denetleme, kontrol altına alma, kayıt tutma, yazma gibi anlamlar da üstlenmiş bir kök. “Zaptetmek” bildiğiniz gibi sıkıca tutmak, kontrol altına almaktır. “Zabıta” ise tutan, yakalayan, koruyan teşkilat… “İnzibat” kontrol altında tutma, denetlemeyi ifade ediyor, daha önce işlediğimiz “Mazbut” NerdenGeliyo?‘da zaptedilmiş, kontrol altına alınmışı.

 

Bir de “zapturapt” var, yapı olarak “Rock’n Roll” gibi bir şey: Zapt ve rapt*. “Rapt”, bağlamayı anlatıyor (bkz: raptiye, irtibat)… Yani bir şeyi sıkıca tutup bağlayınca, “zapturapt” oluyor: Sıkı yönetim, disiplin.

 

Gelelim gündemin kelimesi “mazbata”ya: O da, Türkçe “tutanak”tan başkası değil. Bir toplantıda alınan kararları imzalı bir belgeyle kaydettiğimizde ya da toplu imzalı bir şikayet dilekçesi yazdığımızda, bir “mazbata” hazırlamış oluyoruz.

 

Belediye başkanı olmak için mazbatasını bekleyenler de, Yüksek Seçim Kurulu’nun “falanca kişi seçim sonucu filancaya başkan seçilmiştir” diye belirten ve kurul üyelerince imzalanmış tutanağını bekliyorlar. 🖐🏻📝

 

* “Zapt” ve “rapt” Arapça, aralarında “ve” işlevi gören “u” ise Farsça.
** Mazbata bekleyen tüm okurlarımıza teşekkürlerimizle!