“Folklor” NerdenGeliyo?

“Folklor” dendi mi yerinde duramayan bir milletiz: Horon, Halay, Zeybek… Bar, Kaşık, Kafkas… Yine hep beraber oynayalım coşalım ama piste koşmadan önce şu konuyu bir netleştirsek:

“Folklor” aslında onun küçücük bir parçası sayılacak “halk dansları“ndan çok daha geniş bir kavram. İngilizce “folklore” kelimesinden uyarladığımız bu kelimenin içinde “halk“, özellikle de “taşra halkı” anlamına gelen “folk” ve “bilgi“, “öğreti” anlamındaki “lore” kelimeleri var.

Yani “folklor” dediğimizde aslında bir halkın danslarının yanında tüm gelenek-göreneklerinden; atasözü ve deyimlerinden, edebiyatından, müziğinden; mutfağı, sanatı, zanaatı, çocuk oyunları ve hatta şakalarından bahsediyoruz: Türkçesi “halk bilimi“, eski dildeki adıysa “halkiyat“.

“Bilim” diyoruz ama “folklor” okulda öğretilen bir bilim dalı değil tabii. Büyüklerimizden görerek ve duyarak öğrendiklerimizden oluşan bu birikimi inceleyen akademik dala İngilizce‘de “folkloristics” demişler. Türkçe‘ye çevirmek istesek “halk bilimi bilimi” gibi bir şey oluyor? Ama biz ona da “halk bilimi” demişiz okullarımızda. 😉