“Demagoji” NerdenGeliyo?

“Ya bırak allasen bana demagoji yapma!” Bir tartışmada belden aşağı vuran, çamura yatan rakibe sonunda bu sözlerle isyan ederiz.

Aslında “demagoji” sıradan vatandaşın değil, “demagog“un işi. Fransızca‘dan alıp modifiye ettiğimiz “démagogie” kelimesi, Yunanca‘da “halk” anlamındaki “demos” ve “liderlik etmek, sürmek, yürütmek” anlamlarındaki “agein“den oluşuyor. Anlayacağınız “demagog” bir nevi “halk çobanı“, “demagoji” de onun çobanvari yönetim biçimi oluyor. Halkın ne olduğuysa, malumunuz.

Yunanca‘da ortaya çıktığında, hitabetiyle halkı iyi çekip çeviren yöneticiler için kullanılan “demagog“, henüz M.Ö. 5. yüzyılda, insanlığın Atina‘daki ilk demokrasi girişiminde olumsuz bir kelimeye dönüşmüş. (bkz: “Demokrasi” NerdenGeliyo?)

“Demagoji” asırlar sonra bugün “demokrasinin yozlaşmış veya aşırıya kaçan hali” olarak da tanımlanıyor. Zira “demagog“, gücünü padişah babasından veya Tanrı’dan değil, demokrasiden alan; halkını sömürerek diktatörleşen lideri tanımlıyor (bkz: “Faşizm” NerdenGeliyo?).

 

Ders niteliğindeki yakın tarihimizde Hitler, McCarthy gibi katıksız örnekleri bulunan demagogların kontrol yöntemleri arasında günah keçisi yaratmak, yalan söylemek, korku salmak (bkz: “Terör” NerdenGeliyo?), duygusal ve güçlü hitabet, kişisel karizma etkisi, muhalefeti zayıflık ve vefasızlıkla suçlanmak, fiziksel tehdit, şahsa hakaret, alaycılık, halktan biriymiş gibi davranmak, olay ve durumları aşırı basitleştirmek ve medyaya karşı saldırganlık sayılıyor. Özetle bildiğiniz “çamur“, “ömür törpüsü” karakterin protokol versiyonundan bahsediyoruz.

“Ya bırak allasen bana demagoji yapma” diyebilen halkların hüküm sürdüğü, çobansız bir dünya dileklerimizle… 🐏