“Cuma” NerdenGeliyo?
Tatilin başladığı ama henüz hiç eksilmediği o an var ya… İşte, o muhteşem anı bize her hafta yeniden yaşatan mübarek güne “cuma” diyoruz!
İslam dinince kutsal sayılan “cuma” gününün kaynağı, Arapça‘da “toplanma” kavramını veren “cem” kökü (cmˁ). Aynı kökten gelen “cami” toplanılan yeri, “cemaat” ise topluluğu anlatmış.
Ayrıca “dernek” anlamında kullandığımız “cemiyet“, “birikmiş, toplanmış halk” anlamındaki “cumhur“*, yazıların bir araya gelmesiyle oluşan “mecmua” ve hatta cinsel birleşme anlamındaki “cima” kelimesi bile “cuma” ile aynı kökü paylaşıyor.
“Bulutları Döndüren Frigg”, John Charles Dollman, 1909
Bizde “toplanma” fikriyle bağdaştırılan “cuma“ya Fransızlar “vendredi“, İtalyanlar “venerdì“, İspanyollar “viernes” demiş. Hepsi aynı isme; aşkın, güzelliğin, doğurganlığın, zaferin ve arzunun Romalı tanrıçası Venüs‘e çıkıyor. İngilizlerin “friday“i ve Almanların “freitag“ı da, adını Venüs‘ün izdüşümü sayılabilecek Pagan tanrıçası “Frigg“den almış.
Nereden gelirse gelsin, insana her hafta çok iyi gelen cumayı sevdiklerinizle toplanarak, güzel geçirmeniz dileğiyle. 😉
* “Cumhur”un kökü “cmhr” olmakla beraber, içinde “cmˁ” kökünü, “cem” kavramını barındırıyor.
** “Cuma”nın Eski Türkçe’deki ismi “altıncı gün” anlamındaki “altınç” idi. Neden beşinci değil de altıncı derseniz, bkz: “Çarşamba NerdenGeliyo?“