“Amiral” NerdenGeliyo?
“Amiral” sizce Doğulu mu, Batılı mı? Bize sorsanız, o da herhalde “orijinal“, “termal” veya “general” gibi Batı kökenlidir derdik. Hatta İngilizce‘deki karşılığı “admiral” kelimesinin, “hayran olmak” anlamına gelen “to admire” fiilinden geldiğini söyleseler, gayet aklımıza yatardı. “Amiral“: hayran olunacak apoletlere sahip komutan. Nasıl, uyar mı dersiniz?
Gelin görün ki, “amiral” düpedüz Orta Doğulu. Arapça‘da “buyuran, komutan” anlamına gelen “amir” dilimize “emir” ve “amir” olarak geçmiş (bkz: “Umur” NerdenGeliyo?). Mesela “amīr al-baḥr” dediğimizde, “bahriye” kelimesinden hareketle bunun “deniz komutanı” olduğunu anlıyoruz. Ortasındaki “al-” eki, bizdeki “-ı” tamlama ekinin karşılığı.
Bugün denizlerin en büyük askerine “amiral” diyoruz.
Fakat Müslüman deniz komutanlarıyla çarpışan Haçlılar, “amir al-bahr” sözcüğünün ilk yarısını alıp, İngilizce ve Almanca‘da “admiral“, Fransızca‘da “amiral“, İtalyanca‘da “ammiraglio“, İspanyolca‘da “almirante” yaparak sahiplenmişler.
Özetle, aslında “komutanı” demek olan “amiral” kelimesi, bir yanlış anlaşılma sonucu bugün tüm sularda “deniz generali” anlamında kullanılıyor. 🌊
* Görseldeki amiral: Barbaros Hayrettin Paşa